Waarom doe ik nou niets? Ik MOET dit echt doen. Dit is echt heel erg belangrijk.
Oké, over een uur ga ik eraan beginnen. Het hele uur denk ik aan hoeveel minuten ik nog heb.
En diep van binnen weet ik echt al wel dat ik het over een uur niet ga doen. Dat maakt me boos en verdrietig.
Wat is er mis met mij dat ik zoiets simpels niet kan doen? Ik staar als verlamd voor me uit en verlies me in hersenloos Netflix kijken.
Dit heeft zich in mijn leven heel vaak afgespeeld. Het heeft me enorm veel stress en een worsteling met mijn zelfbeeld opgeleverd.
Hoe kan het dat ik met een brein dat niet bepaald dom is, zoiets simpels als deze taak niet voor elkaar krijg?
Je bent toch hoogbegaafd? Hoe kan het dan dat je zoiets simpels niet voor elkaar krijgt? Dit heb ik heel vaak tegen mezelf gezegd.
Naast een hoge intelligentie heb ik ook behoorlijk veel kenmerken van een psychomotorische gevoeligheid. Mijn brein en eigenlijk alles aan mij gaat snel.
Ik praat snel, denk snel, loop snel en zelfs het naar binnen lepelen van het melkschuim van mijn latte gaat in een moordend tempo is me al eens verteld.
Is me verteld inderdaad. Want zelf heb ik totaal niet in de gaten dat alles snel gaat. Dit is gewoon mijn eigen snelheid.
Hoe vaak ik in mijn leven al gehoord heb dat ik gewoon wat minder snel moet praten? Ontelbare keren.
Maar hoe praat je langzamer dan je denkt? Kan je iemand vragen om sneller te praten dan hij denkt? Dat is toch precies hetzelfde?
Nog niet zo lang geleden ontdekte ik dat ik ook veel kenmerken van ADHD heb. Er is een overlap tussen een hoge psychomotorische gevoeligheid en ADHD.
Zoals Susan Daniels (Living with intensity) uitlegt is niet echt duidelijk waar de gevoeligheid ophoudt en waar ADHD begint.
Er is geen duidelijke scheidslijn. Het heeft meer te maken met de mate waarin het belemmerend werkt in je leven.
Feit is dat mijn executieve functies vaak niet werken zoals ik zou willen dat ze werken.
Plannen, organiseren, reactie-inhibitie, prioritering, time-management, volgehouden aandacht en emotie-regulatie hebben voor veel uitdagingen gezorgd in mijn leven.
En dat doen ze nog steeds, alleen levert het me niet meer de stress op die het me voorheen opleverde. Ik kan er nu zelfs regelmatig om lachen.
Wachtwoorden vergeten en opnieuw aanvragen is mijn specialiteit geworden. En dan natuurlijk is het nieuwe wachtwoord dat ik probeer aan te maken het wachtwoord dat ik was vergeten..
Ik ben een meester in zoeken en vinden, maar dit is enkel omdat ik mijn hele leven al alles kwijtraak. Ik kan het wegleggen en direct weer kwijt zijn. Hoe dan?! Geen idee.
Mijn hoofd is dan ergens anders dan mijn lijf, lijkt het. Nog niet zo lang geleden vond de receptioniste de sleutels die ik kwijt was in de vaatwasser terug..
Er zit een keerzijde aan die tomeloze snelle energie en dat is dat ik op andere momenten tot helemaal niks kom.
Ik leg het vaak aan mezelf (en anderen) uit dat ik op het ene moment 400% kan geven en daardoor -400 ervaar op andere momenten om weer op te laden.
Dit gaf mij voorheen veel stress. Ik begreep mezelf gewoon echt niet. Voelde me gewoon lui en stom. Ik wilde altijd datzelfde energieniveau hebben.
Ik heb ook veel hoogsensitieve kenmerken. Met name de kenmerken van HSS, de hoogsensitieve sensatiezoeker.
Ik heb veel gelezen over hoogbegaafdheid, de psychomotorische prikkelgevoeligheid, hoogsensitiviteit en ADHD en ik zie veel overlappen tussen bepaalde kenmerken.
Wat het is wat het bij mij veroorzaakt, maakt me dan ook niet zo veel uit. Maar het is wel heel fijn dat ik mezelf ben gaan begrijpen door de kenmerken en de stress erbij te begrijpen.
Van begrip ben ik kunnen komen naar acceptatie en omarming. Want ik heb ook enorm veel profijt van dat hoofd en lijf dat die 400% kan geven op momenten.
Inmiddels weet ik dat ik door overprikkeling in verlammen terecht kan komen. Mijn hoofd ervaart stress, maar mijn lijf kan niet bewegen.
Ik kan tot niets komen. Voorheen ging dit dus altijd gepaard met enorm schuldgevoel, boosheid op mezelf en het gevoel van falen.
Nu zie ik in wanneer ik hierin terecht ben gekomen en kan ik er anders naar kijken. Ik weet dat ik even (te) veel heb gegeven en dat het tijd is om mezelf op te laden.
Dit kan door lief voor mezelf te zijn en even echt de tijd te nemen om te ontprikkelen. Mijn systeem kan zo weer opladen en dan kan ik weer verder.
Ik weet nu dat dit onderdeel is van hoe ik in elkaar steek.
Wanneer taken niet uitdagend genoeg zijn en ik er geen plezier aan ervaar of er geen druk op zit, is het voor mij heel lastig om deze taken te doen.
Administratie, archiveren, rapportages, planningen maken etc. is voor mij allesbehalve een makkie.
En eigenlijk is het dan vaak niet eens zo zeer de taak an sich, maar het feit dat ik weet dat ik die taak moet gaan doen. De taak zelf is vaak uiteindelijk zo gepiept.
In mijn hyperfocus (die 400%) kan ik intens genieten van wat ik aan het doen ben. Dit is bij mij met name met taken met diepgang en creatieve taken. Heeeerlijk vind ik dat!
Ik vergeet echter daardoor te plassen, drinken of eten e.d.. Zo kom ik dan vanuit dat super fijne gevoel onbedoeld terecht in een stressreactie.
Ik zit dan zo in het moment dat ik mijn lijf vergeet en dat krijgt stress doordat het uitdroogt, honger heeft of echt naar de w.c. moet.
Dat fijne gevoel gaat dan vaak over in een stressreactie zoals ‘vechten’ of ´verlammen´. Ik voel dan al dat mijn hoofd overprikkeld is en niet meer kan, maar het MOET nu wel af.
Mijn hoofd wordt vager en ik raak geïrriteerd. Ik beleef geen plezier meer aan wat ik doe, maar heb een dwang gevoel dat het af moet terwijl dit eigenlijk helemaal niet zo is.
De stressreacties vluchten, vechten, vrede bewaren en verlammen spelen volgens mij een grote rol in het geheel.
Of dat het nu de hoogbegaafdheid, prikkelgevoeligheid, hoogsensitiviteit of ADHD is wat de stress bij mij veroorzaakt, de overlap in de uitingen is duidelijk zichtbaar.
Het levert allemaal bij momenten een variant van stress op. Het leren omgaan met die stress is wat mij het meest geholpen heeft.
Inzicht in de stressreacties heeft mij enorm geholpen in het leren managen van dat hoofd en lijf dat het ene moment een Lamboughini is en het andere moment een heel oud traag DAFje dat op zijn laatste wieltjes vooruit tuft..
Voor mijn vakantie had ik een taak op mijn agenda staan. Deze had ik vakkundig uitgesteld, want zoals je zult begrijpen, geen leuke of uitdagende taak en ook geen taak waar ik druk door ervaar. Toch was het wel degelijk een belangrijke taak.
Ik plande op de laatste dag voor de vakantie deze taak in voor de tweede week ín mijn vakantie. Dan zou ik tijd hebben want ik had immers vakantie.
En toen kwam die dinsdag in mijn tweede week vakantie. De melding kwam binnen op mijn telefoon.
Maar ik zat in mijn -400 fase te ontprikkelen van de gezinsvakantie met twee tieners. Ik betrapte mezelf op de gedachten als ‘het moet nu’ en ‘doe het gewoon’.
Het mezelf proberen te dwingen te doen wat ik moest doen. In plaats daarvan ging ik mediteren. Mijn hoofd wat ontprikkelen. Toen ik daarmee klaar was, moest ik ineens lachen om mezelf.
Ik dacht bij mezelf: Sas, je weet toch dondersgoed dat je die taak nu niet gaat doen? Stop met jezelf voor de gek houden en gek maken. Na de vakantie doe je die taak en dat komt echt wel goed.
Geniet van je vakantie. En jawel hoor, het is maandag na de vakantie en de taak is al gedaan. En ik heb ook nog gewoon kunnen genieten van die tweede week van mijn vakantie.
Inzicht krijgen in hoe stresssystemen werken is helpend bij stress. Of het nu stress door overprikkeling is, of gebrek aan uitdaging of niet goed functionerende executieve functies of wat dan ook. De methodiek die wij toepassen is breed inzetbaar en toepasbaar op stress.
Dit voorbeeld zal je misschien herkennen bij jezelf, of bij je kind of bij een cliënt of leerling. We zien dit voorbeeld heel veel bij tieners die zich door de middelbare school heen worstelen.
Of het nu kenmerken van hoogbegaafdheid, hoogsensitiviteit, ADHD of een hoge psychomotorische prikkelgevoeligheid zijn die het veroorzaken maakt hierbij niet zo veel uit.
Feit is dat ze enorm veel moeite hebben met taken doen die in hun ogen niet zinvol of uitdagend zijn. En dat zijn er nogal wat in het middelbaar onderwijs..
Het patroon van vermijden en verlammen kan dan al snel een grote rol gaan spelen. Inzicht in deze stresspatronen kan dan helpend zijn voor de jongeren zelf, maar zeker ook voor hun omgeving.
Die omgeving probeert namelijk vaak om de jongere in actie te krijgen. Dit heeft niet zelden vooral heel veel ruzie en strijd tot gevolg. Dit kan echt anders.
Over het onderwerp stress bij hoogbegaafde jongeren zal binnenkort een nieuw webinar worden gegeven.
Wil jij ook graag meer weten over stress, stressreacties en herken je jezelf, je leerling of je kind in mijn verhaal? Sluit dan eens aan bij een van onze gratis webinars waarin we je meer hierover kunnen vertellen.
Wie weet is een van onze trainingen wel helpend voor je. In de webinars lichten we deze ook verder toe. Aan het eind van het webinar krijg je een code die je een fikse korting oplevert voor de trainingen!